BoomTelling: een boek en een expositie
BoomTelling combineert 1288 fotoportretten van bomen met een narratief. Via fictie, autobiografie, brieffragmenten, citaten van denkers en schrijvers, en fragmenten uit wetenschappelijke en journalistieke artikelen, deelt het hoofdpersonage haar ontdekkingsreis en transformatieve proces, dat startte met het tellen van de bomen op het stukje land dat ze 35 jaar eerder kocht in Toscane.
BoomTelling is de weerslag van een onderzoek maar bovenal een getuigenis van onze eerbied voor de boom, deze complexe levensvorm die méér is dan alleen nuttig voor ons.
Kunnen we onze intimiteit met de natuur terugvinden?
Dat is de vraag die hoofdpersoon zich stelt. Ze vreest dat ze het - door het opgroeien in een 'versteende' omgeving - definitief is verleerd.
BoomTelling gaat over de existentiële vragen van deze tijd: hoe staan wij als westerse verstedelijkte mens tegenover de natuur? Waarom denken wij het recht te hebben om bomen - vaak ouder dan we ons kunnen voorstellen - te kappen voor ons gewin? Hoe bestaat het dat we de dreiging van een klimaatcatastrofe niet serieus nemen en adequaat aanpakken? Hoe gaan we om met de wetenschap dat we de oorzaak zijn van de teloorgang van de natuur en wellicht van de wereld? Hoe moet je leven in het zicht van een dreigende ondergang? Wat doet dit met onze psyche? Hoe houd je hoop? Wat is nog van waarde als er geen toekomst is?
Alle 1288 boomportretten worden hierin opgenomen, in full color. Het boek – 14,8 x 22 cm, met 864 pagina’s binnenwerk – wordt gedrukt op zeer dun papier.
Door het dunne papier zie je de andere bomen erachter doorschemeren, De transparantie geeft een gelaagd beeld, een diepte zoals in een bos.
De teksten plaatsen we in blokjes aan de andere kant van de foto’s, zodat deze niet zichtbaar zijn als er een foto aan de andere kant is.
Voor de installatie bedekken we wanden in een ruimte met de 1288 portretten van de bomen, elk aan ons voorgesteld als individu, met soortnaam en nummer. De bezoeker wordt aangesproken door een audiostream: een gesproken tekst, die hem/haar langs het doorgemaakte proces en het onderzoek van de verteller leidt. De tekst is soms theatraal, soms feitelijk, en in zijn totaliteit poëtisch. Hij zal gebaseerd zijn op de reeds geschreven teksten, maar zal daar ook van afwijken om hem als theatrale vertelvorm tot zijn recht te doen komen. Thema’s erin zijn: dat bomen minstens zulke complexe wezens zijn als wij mensen, met intelligentie, bewustzijn en een sociaal leven, die ons respect verdienen, dat wij mensen een bescheidener plek zouden moeten innemen op de aarde, en dat het terugvinden van onze intimiteit met de natuur een essentiële voorwaarde is voor het afwenden van de klimaatcatastrofe die op ons afkomt.
Aan het eind zwijgt de verteller en luistert de bezoeker naar een boom: we horen de sapstroom van de boom: de bezoeker wordt hiermee gevraagd om zich te verbinden met de boom als wezen, en te reflecteren op de gestelde dilemma’s en vragen, en op zijn rol ten opzichte van de boom c.q. de natuur.
Het gebruik van zeer dun papier onderstreept dat we zuinig dienen om te springen met papier, immers van een boom gemaakt. Daarnaast geeft het het boek een zekere kwetsbaarheid. Wij moeten er voorzichtig mee omspringen, net als met de natuurlijke wereld.
