Update bij Lokale Turn Club Amsterdam: de bijeenkomsten

Bijeenkomst 3 – 7 november 2021

Locatie: Cliffordstudio (Amsterdam west)
Aanwezige leden: Ben, Nina, Thecla, Barbara
Aanwezig namens TTC: Luna

Op 7 november 2021 heeft de derde officiële bijeenkomst van Turn Club Amsterdam plaatsgevonden in de Cliffordstudio in Amsterdam west. Onder leiding van turnado Thecla hebben wij een gezamenlijke pilot workshop ‘beeldend theater’ tot uitvoering gebracht met als belangrijkste thema klimaatverandering.

Thecla heeft ons meegenomen in haar passie voor beeldend theater, waarbij zij deze kunstvorm heeft geïntroduceerd aan de hand van de oprichter Augusto Boal. De Braziliaanse schrijver, regisseur en theaterwetenschapper heeft het bewustzijnsontwikkeling van de armen ten doel gesteld in de vorm van ‘theater van de onderdrukten’. Na het beeldend theater ontstonden verschillende varianten van theater die zich hierop focussen: kranten theater, forumtheater, onzichtbaar theater en wetgevend theater.

De vraag die Thecla geformuleerd heeft in haar onderzoek rondom klimaat en beeldend theater is: Wat kan kunst betekenen in het krachtenveld van klimaat?

Aan de hand van deze vraag zijn wij vervolgens overgegaan tot actie. Na een kort introductiespel met een onzichtbare bal die het klimaat symboliseert en langzaam steeds groter werd, zijn wij van start gegaan met het beeldend theater. In de ruimte hingen vier A4'tjes met daarop de belangrijkste rollen in dit maatschappelijke debat: de overheid, bedrijven, de burger/consument en de toekomstige generatie. Deze rollen zijn gebaseerd op de voorstelling ‘De Zaak Shell’ van Anouk Nuyens waarin klimaatverandering centraal staat. Naast elke rol hingen argumenten die vanuit dit perspectief het thema beargumenteerden. Ieder tweetal kreeg de kans om twee rollen uit te kiezen en deze vervolgens te belichamen in de vorm van een standbeeld. Waarbij de een steeds het beeld was en de ander de vormgever. Ieder beeld werd aandachtig geobserveerd, geïnterpreteerd en vervolgens besproken. Zijn de interpretaties vergelijkbaar met de gedachte van de maker achter het gecreëerde beeld? In gesprek met elkaar kwam naar voren dat de interpretaties sterk overeenkomen met de gedachte van de maker achter ieder beeld. Mooi om te zien hoe je zonder woorden toch een verhaal kan vertellen.

Vervolgens kregen de vier beelden de opdracht om zichzelf ten op zichte van elkaar in een collectief beeld te plaatsen: wie staat waar en waarom? Na hier met elkaar over gesproken te hebben is er een nieuw collectief beeld ontstaan van de huidige situatie rondom klimaatverandering. De volgende opdracht was het creëren van een nieuw ideaalbeeld: hoe zou de ideale situatie rondom klimaatverandering eruit zien, ten opzichte van deze rollen? In het nieuwe collectieve beeld staan deze rollen dichter bij elkaar, spelen de bedrijven een actievere verbindende rol tussen de toekomstige generatie en de burger/consument, en staat de overheid ook dichterbij de werkelijkheid. Iedereen krijgt een gelijkwaardige stem in het publieke debat en wordt daarmee gehoord en gezien.

In de laatste opdracht hebben wij individueel nagedacht over een beeld dat het belang van de rol van kunst of de kunstenaar in het publieke debat symboliseert. Hier kwamen verschillende perspectieven die voor een ieder persoonlijk maar toch herkenbaar zijn.

Het beeld van Ben: enerzijds de open hand die schoonheid symboliseert en iets moois kunnen geven aan de samenleving, anderzijds een vuist die staat voor een confronterende functie waarin kunstenaars niet helemaal onderdeel van de samenleving zijn maar deze tot inzicht en bewustzijn kan laten komen. Kunst kan daarmee een heel krachtig en bepalend middel zijn.

Het beeld van Barbara: Kunst staat in haar beeld voor inzoomen, vergroten en focussen op datgene wat van belang is.

Het beeld van Nina: Zij gelooft dat kunstenaars zich goed kunnen infiltreren in bestaande systemen (bijvoorbeeld vanuit de overheid en bedrijven). Door mee te gaan in de systeemwereld worden mensen uitgenodigd/uitgedaagd om op een andere manier naar de situatie te kijken. Verder is de kracht van ‘holding space’ een belangrijke tool die kunstenaars kunnen inzetten. Dit betekent dat je zodanig naast iemand kunt staan dat de ander zich veilig genoeg voelt om kwetsbaar te zijn.

Het beeld van Luna: Het beeld symboliseert de kracht van leren kijken vanuit een nieuw perspectief, een open houding, en tegelijkertijd als kunstenaar een betekenisvolle rol kunnen spelen in het publieke debat waarbij kunst niet enkel een doel meer is, maar vooral ook een middel om maatschappelijke vraagstukken bespreekbaar te kunnen maken.

Het beeld van Thecla: Een van de mogelijkheden die kunst heeft is het vormgeven of laten zien aan zowel overheid, bedrijven en consument wat het effect is van duizend bloemen die bloeien: als we allemaal een kleine bijdrage leveren dan kan er een enorm effect of resultaat ontstaan. Kunst kan heel mooi vormgeven wat latent aanwezig is.

Praktisch
-     Nieuwe indeling bijeenkomst: focus op 1 activiteit met een duidelijke check-in en check-out om iedereen even aan het woord te laten en tegelijkertijd de tijd en aandacht op een onderwerp te richten.
-     Locatie: nu nog variërend, misschien goed om op een gegeven moment wel een vaste locatie te hebben.
-     Kaart van Amsterdam maken om het collectieve netwerk in beeld te brengen (misschien via Google Maps)
-     Financiële mogelijkheden: iemand uitnodigen die vanuit kennis, inzichten en ervaring nieuwe informatie kan overdragen aan de lokale leden (een buurtmakelaar of iemand die meer kennis heeft over buurtparticipatie?)
-     Volgende data vaststellen: 9 januari & 13 februari
-     Nieuwe leden mogelijkheid geven om iets te organiseren vanuit zijn/haar expertise