Update bij Kunst & Zorg Community

Terugblik 20 januari 2022: Zoom met Aad van der Kooij & Pluspunt Rotterdam

Aad nam ons deze avond mee in zijn verhaal waarin hij van autonoom beeldend kunstenaar, maker van o.a. metalen sculpturen, ontwikkelde naar werkplaatsbegeleider/kunstenaar en ontwikkelaar bij Pluspunt Rotterdam; een sociale werkplaats en dagopvang voor mensen die te maken hebben met psychische problematiek en verslavingen die door deze omstandigheden niet (goed) meekomen in de maatschappij. Bij Pluspunt kwam Aad in 2010 om de werkplaatsen te optimaliseren en de deelnemers te begeleiden. Mensen inspireren om aan de slag te gaan met de aanwezige en soms verborgen talenten. In de fietsenmakerij, de hout of metaalwerkplaats, de keuken, de buurt tuin, het schilder en teken atelier, de muziekstudio of de computerwerkplaats. Het plezier en zelfvertrouwen terugvinden door middel van creatief en op eigen tempo lekker bezig te zijn. Makers zien de concrete vruchten van hun inzet als versterking van hun eigenwaarde.  

In de zoom legde hij twee vragen voor: 
Wat is jouw inspiratie om te doen wat je doet? 
En hoe behoud je die inspiratie?

De kracht waarmee Pluspunt Rotterdam in 2005 is gestart lag o.a. in het vrije anarchistische karakter van de kraak en hippie bewegingen. Tegenwoordig heeft het vooral te maken met de bureaucratie van een zorg- en welzijnsorganisatie. Hoe behoud je een goed evenwicht tussen die twee, en hoe kun je aantonen dat het vrije karakter, kunstbeoefening, en vooral de ‘kunstenaarsmindset’, bijdraagt aan het welzijn van de cliënten als ook de positieve uitwerking op de maatschappij?
       

Over Aad van der Kooij:
Aad heeft in Milaan, de vrije designopleiding gedaan en was actief in de alternatieve cultuur. Hier had hij o.a. bijbaantjes en makers-baantjes zoals decorbouwer voor de tv, timmerman en lasser.
Toen hij na 10 jaar terugkeerde naar Nederland, werkte hij als autonoom beeldend kunstenaar in het Nederlandse kunstcircuit. Hij maakte ruimtelijke metaalsculpturen.
Toen hij opzoek was naar een bijbaantje vond hij een uitdaging bij Pluspunt Rotterdam. Hier leidde hij daklozen en verslaafden naar het vak van fietsenmaker, kok, tuinman, lasser, kunstenaar etc. Samen met de cliënten repareerde hij fietsen, maar maakte hij ook ruimtelijk werk met afvalmaterialen. De fietsen werden vervolgens weer verkocht om inkomsten te genereren voor de locatie.  
Aad stond als autonoom beeldend kunstenaar die zich niet meer vrij voelde op een belangrijk veranderpunt. Hij werd vader en kreeg bij pluspunt Rotterdam een baan met een vast inkomen. Hij vond betekenis in zijn werk en bestaan als kunstenaar ín de maatschappij. Hier kon hij concreet verschil maken vanuit zijn kunstenaarschap ipv solistisch de eigenwijsheid cultiveren.
In Italië had hij al ervaring met sociale uitwisselingen met mensen die ‘buiten het systeem’ vielen waardoor het in Nederland de overgang naar het werken met alcohol en drugsverslaafden niet een te grote overstap bleek.

‘Als kunstenaar sta je een beetje buiten de samenleving, en dat staan deze mensen ook. Dat schept een band’ 

Over pluspunt Rotterdam:  
 Pluspunt Rotterdam is opgezet door een ondernemer die door omstandigheden in een faillissement terecht was gekomen en daardoor zelf dakloos was. Vanuit een kraakpand wist hij een plek op te richten waar o.a. daklozen en verslaafden werden opgevangen.  
Het begon als een laagdrempelige, anarchistische plek waar hulp werd geboden aan elkaar en groeide uit tot de organisatie die het nu is: Van ‘luis in de pels’ naar voorbeeldinstelling.
Waar het begon in een kraakpand, werd er een werkterrein gevonden en kwam er een sociale werkplaats bij. Pluspunt R’dam werd een soort buffer voor mensen die buiten het systeem vallen; ‘Drop-outs’; mensen die ook gewoon pech hebben gehad.
Het begon activistisch tegen ‘het systeem’ waar mensen, die vaak door datzelfde systeem in de problemen komen, als zorgclienten worden gezien. Het pluspunt richt zich op de mogelijkheden en niet op de problemen.
Het is een organisatie voor en door de mensen die daar komen voor hulp, het begon anarchistisch, waarbij met de cliënten ideeën worden bedacht om inkomsten te genereren voor de organisatie, want dagbesteding werd en wordt niet goed betaald.

‘Wij zijn onze eigen opdrachtgever’ 

Er wordt niet gewerkt vanuit een controlesysteem maar vanuit eigenaarschap en vertrouwen. Er is een vrijwillige sfeer en er wordt ondersteuning geboden aan mensen om hun weg in het leven te vinden.
Er komen veel jongens met een straatcultuur achtergrond die hebben leren overleven. Om mee te komen in de maatschappij is een cultuurverandering nodig. En die kan ontstaan als zij elkaar corrigeren en helpen veranderen. De cliënt wordt ook behandelaar. Het concept werkt goed omdat de cliënten meer van elkaar aannemen dan van bovenaf.  
Kunst speelt daarin een belangrijke rol omdat de mensen daar hun gevoel en emoties in kwijt kunnen en het een belangrijke besteding is van de tijd. Van zowel beeldend vrij werk, tot dichtkunst en muziek.
Als inspirator en verbinder begeleidt Aad deze mensen in de dagbesteding in de werkplaatsen en werkt hij hard aan ontwikkeling en vernieuwing, zoekt hij uitwisselingen met andere organisaties en kunstenaars, is hij opzoek naar fondsen en subsidies om activiteiten te organiseren en is hij op zoek naar expositieplekken om het ruimtelijk werk wat er wordt gemaakt te exposeren en zichtbaar te maken aan het grotere publiek. Ook werkt hij met een ‘artist residence’ om zijn cliënten te blijven inspireren. 
Hij wil erkenning en zichtbaarheid voor het belang van kunst voor het welzijn en positieve gezondheid van de cliënten. Maar Aad is huiverig voor het begrip ‘outsider art’. Want: 

‘Wij zijn niet zielig, wij zijn kunstenaars. Het is waanzinnig sterk werk. Deze mensen zijn ‘echt’. Er is geen bullshit.’

Onze dichter Remy Jogi heeft de de poetry-slam gewonnen met 'Blauwdruk' en waarbij een uitgever het werk ook heeft gepubliceerd.
Ook vindt hij het belangrijk om zelf als begeleider en ontwikkelaar geïnspireerd te blijven. Daarom hoopt Aad via de Turn Club Kunst en Zorg community meer gelijkgestemden tegen te komen om mee uit te wisselen en te sparren. Want je kunt niet achteroverleunen. Het gaat altijd door, en altijd wordt er ook vernieuwing verwacht maar ook erkenning is essentieel om dit vol te kunnen houden en door te zetten.    

Van 20 tot 22 mei 2022 organiseert Aad met Pluspunt Rotterdam het ‘Ship of Fools’ festival.
Op vrijdag 20 mei zal er tevens een conferentie plaatsvinden over Kunst en Zorg. De Turnclub Kunst en Zorg community is dan ook aanwezig.

Samen met Aad wordt er die dag een bezoek georganiseerd aan de werkplaatsen.  Wil je hierbij aanwezig zijn? Er zijn 10 plekken voor ons beschikbaar, dus meld je aan via kunstenzorg@turnclub.org